| <
Калі Більба Бэгінс з Бэг Энда аб'явіў, што ў хуткім часе будзе урачыста святкаваць свае стаадзіннаццацігоддзе, увесь Хабітон загаманіў і захвалявауся.
Більба быў вельмі багаты і вельмі дзіўны, сапраўды, вось ўжо 60 год ен здзіўляў увесь Шыр, а пачалося ўсе з яго раптоунага знікнення і зусім нечаканага вяртання. Багацці, якія ен быццам прывез са сваей вандроўкі, сталі неабходнай часткай мясцовых плетак, і толькі старажылы не верылі, што пагорак Бэг Энда поўны скарбаў. Ужо толькі гэтага хапіла б для славы, а яшчэ заставалася і яго доўгая маладосць. Праходзілі гады, але яны быццам не краналі Більба. У 90 ен выглядау на усе 50, у 99 яго пачалі называць "добра захаваўшымся", але " не змяніўшыся" было б больш да месца. Некаторыя скардзіліся, што гэта за многа для аднаго. Ім з давалася несправядлівым, што нехта захоўвае (відавочна) вечную маладосць ды (па агульнаму меркаванню) незлічоныя багацці.
" Прыйдзе час, і ен адкажа за гэта", -- казалі добрасумленныя хобіты. "Гэта незвычайна і да дабра не давядзе."
Але бяда неяк не спяшалася, і пакуль Більба Бэгінс не шкадаваў грошай, большасць хобітаў ахвотна даравала яму яго дзівацтва і шчаслівы лес.
Більба захоўваў сяброўскія зносіны са сваімі сваякамі ( акрамя, канешне, Саквіль-Бэгінсаў) і меў шмат адданых прыхільнікаў сярод хобітаў з менш значных сем'яў. Але ў яго не было блізкіх сяброў, пакуль не падраслі яго пляменнікі. Старэйшы з іх, і любімец Більба, быў малады Фрода Бэгінс. Калі Більба было 99, ен усынавіў Фрода, зрабіў яго сваім наследнікам і запрасіў да сябе ў Бэг Энд. Тады й праваліліся апошнія спадзяванні Саквіль-Бэгінсаў. Так здарылася, што дні нараджэння Більба і Фрода супадалі - або два нарадзіліся 22 верасня.
" Ты б лепш перабраўся жыць да мяне, Фрода, мой хлопчык", -- сказаў Більба аднойчы,-- " І мы будзем святкаваць наш дзень народжання разам."
У той час Фрода яшчэ не выйшаў з ненадзейнага ўзроста паміж юнацтвам і паўналеццем, якое ў хобітаў надыходзіць ў 33 гады.
Так прайшло 12 год. Кожную восень Бэгінсы весела святкавалі аб'яднаныя дні нараджэння, але ўсе разумелі, што нешта асабліва надзвычайнае было запланавана на гэты год. Більба спаўнялася 111 - тры адзінкі - вельмі пачэсны ўзрост для хобіта (сам Стары Тук дажыў толькі да 130). А Фрода спаўнялася 33 - дзве тройкі - вельмі важны ўзрост: дзень яго паўналецця.
Жыхары Хабітона і Байуотэра пачалі малоць языкамі, чуткі пра будучыя падзеі пайшлі па ўсей Хабітаніі. Гісторыя Більба зноў стала галоўнай тэмай для абмяркоўвання, і старажылы раптоўна адчулі, што з'явілася шмат жадаючых палухаць іх успаміны.
Але ніводны з іх не меў больш уважлівых слухачоў, чым стары Хэм Гэмджы, больш вядомы як Гэфер. Ен часта наведваў Айві Буш - невялічкую карчму на Байуотэрскай дарозе і гаворыў з пэўным аўтарытэтам, бо сам даглядаў сад Бэг Энда вось ухо як 40 гадоў, а дагэтуль дапамагаў старому Хольману ў той жа справе. Але цяпер Гэфер і сам ужо пастарэў, і амаль усю працу выконваў яго малодшы сын - Сэм Гэмджы. І бацька і сын былі ў сяброўскіх зносінах з Більбам і Фродам. Яны нават жылі ў пагорке Бэг Энда, у трэццяй кватэре на Бэгшот Роў, якраз пад Бэг Эндам.
" Спадар Більба - вельмі ветлівы хобіт, я вам гэта заўседы казаў",-- аб'явіў Гэфер. І быў правы, бо Більба заўседы вельмі ветліва да яго адносіўся, называў яго не інакш як " паважаны Хэмфаст" і любіў пагутарыць з ім пра вырошчванне агародніны. У галіне "карэнняў" і асабліва бульбы, Гэфер быў лепшым спецыялістам у наваколлі.
" Але што з гэтым Фродам, які жыве з ім?" - запытаў стары Мокс з Байуотэра. " Клічуць яго Бэгінс, але ен жа больш як на палову Брэндзібак, так кажуць. Я ўвогуле неяк не магу зразумець, навошта Бэгінсу з Хабітона шукаць жонку недзе ў Баклэндзе - там такі дзіўны народ".
" І нечага дзівіцца, што яны дзіўныя",-- уставіў Дэдзі Туфут, сусед Гэфера, -- " калі яны жывуць на процілеглым беразе ракі ды амаль што ў самім Старым Лесе. А гэта страшэннае і цемнае месца, нават каль толькі палова таго, што пра яго кажуць - праўда".
" Я з табой згодзен, Дэд!" - сказаў Гэфер. " Не ў тым, што жыхары Баклэнда жывуць у Старым Лесе, але народ яны, сапраўды, дзіўны. Яна з глузду з'ехалі са сваімі чоўнамі ды гэтай вялікай ракой - незвычайна ўсе гэта. Нават і не здзіўляе, што бяда з гэтага выйшла. Але што б там не было, а спадар Фрода - прыемны юнак - такіх яшчэ пашукаць. Вельмі падобны на спадара Більба, і больш, чым здаецца на першы погляд. Усе ж такі яго бацька быў Бэгінс. Вельмі паважаны хобіт быў спадар Дрога Бэгінс, пра яго нічога і не скажаш, акрамя таго, што ен патануў".
"Патануў?",-- усклікнула колькі галасоў. Яна, безумоўна, чулі і больш цемныя плеткі, але хобіты настолькі захапляюцца сямейнай гісторыяй, што слухачы былі толькі рады пачуць усе яшчэ раз. " Добра, так гавораць", -- пачаў Гэфер,-- " Памятаеце, спадар Дрога, ен ажаніўся з спадарыня Прымулай Брэндзібак. Яна была першай пляменніцай нашага спадара Більба па матчынаму боку (яе матуля ж была малодшая з дачок Старога Тука); а спадар Дрога быў яго другі пляменнік. Такім чынам, спадар Фрода - другі і першы пляменнік нашага спадара Більба, калі вы мяне разумееце. А спадар Дрога застаўся ў Брэндзі Холле са сваім цесцем, старым Гарбадокам, як ен нярэдка рабіў пасля жаніцьбы (тут яго не цяжка зразумець, бо надта ж смачна там частуюць). І вось аднойчы ен з жонкай пайшоў на раку - на лодцы пакатацца. Так яны і патанулі разам, А спадар Фрода застаўся сіратой ."
" А мне казалі, што яны пайшлі на раку пасля сытнай вячэры - пакатацца ў месячным святле",-- сказаў Стары Нокс,-- " і Дрога быў такі цяжкі, што іх човен і патануў".
" А я чуў, што яна яго штурхнула, а ен пацягнуў яе за сабой",-- дадаў Сэндзімэн, мясцовы млынар.
" Лепш бы ты не слухаў усяго, што цябе кажуць, Сэндзімэн", -- абарваў яго Гэфер, якога млынар раздражняў ". Навошта ўспамінаць усе плеткі пра штурханне і іншае. Гэтыя чаўны і без таго ненадзейныя, нават і калі сідзіш нерухома. А толку цяпер абмяркоўваць дробязі, спадар Фрода так і так застаўся сіратой, без грошай сярод тых дзіўных баклэндцаў, і выхоўвалі яго абы як. У старога Гарбадока ніколі менш за сотню сваякоў не гасціла. Лепшым учынкам спадара Більба было тое, што ен вярнуў хлопца ў Хабітон і выхаваў яго сярод прыстойнага народу.
Увесь тэкст тут >
|
